عوامل موثر بر انگیزه دانشجویان پرستاری از انتخاب رشته تحصیلی خود (یک مطالعه مقطعی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• کبری عابدیان
• زهره شاه حسینی

گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی نسیبه، دانشگاه علوم پزشکی مازندران

چکیده

چکیده زمینه و هدف: تحول در نظام آموزش پزشکی کشور از سیاست های اصلی وزارت بهداشت می باشد. لذا، توجه به انگیزه های درونداد این سیستم در کنار سایر تحولات موجود مطرح است. انتخاب رشته تحصیلی و شغلی از رفتارهایی است که با توجه به انگیزه هایی صورت می گیرد که تقدم و تأخر آن در همه یکسان نیست. لذا، این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر برانگیزه دانشجویان پرستاری از انتخاب رشته تحصیلی خود انجام شد.  روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی- تحلیلی می باشد. نمونه های پژوهش شامل139دانشجوی پرستاری ترم یک شاغل به تحصیل در دانشکده های دولتی پرستاری و مامایی شهرهای استان مازندران در سال تحصیلی 90-89 بودند که به روش سر شماری انتخاب شدند. ابزار گرد آوری داده ها، پرسش نامه دو قسمتی بود که بخش اول آن شامل: اطلاعات دموگرافیکو، بخش دوم مشتمل بر 19 سئوال در طیف لیکرت سه درجه ای بود که در سه حیطه: انگیزه فردی، انگیزه اجتماعی و انگیزه حرفه ای،  هدف مشارکت کنندگان را از انتخاب رشته پرستاری بررسی نمود. یافته‌ها: میانگین سنی مشارکت کنندگان 05/1±32/19 سال (24-18 سال) بود. 70نفر  (4/50 درصد) از نمونه ها را دختران و بقیه را پسران تشکیل دادند.این مطالعه نشان دادکه اکثریت مشارکت کنندگان "فرصتی برای کسب مدارک عالی تحصیلی" را به عنوان بالاترین انگیزه خود از انتخاب رشته پرستاری بیان نمودند. هم چنین دانشجویان پسر و دختر به ترتیب " محتوای علمی رشته پرستاری" و "کسب موقعیت  شغلی" را به عنوان اولویت دوم خود برای انتخاب رشته پرستاری، ذکر نمودند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به این که  عوامل مرتبط با انگیزه های فردی در مقایسه با سایر عوامل، در انتخاب رشته پرستاری موٌثرتر می باشند، لذا، به نظر می رسد که نتایج حاصل از این تحقیق می تواند، برای استادان مشاور دانشجویان پرستاری در شناسایی علایق و انگیزه های ادامه تحصیل آنان و راهنمایی بهتر دانش آموزان در انتخاب آگاهانه رشته پرستاری توسط مشاوران مدرسه موثر باشد. واژگان کلیدی: انگیزه، انتخاب رشته، انتخاب شغل، دانشجویان پرستاری

---

اصل مقاله

فصلنامه سلامت خانواده

دانشکده علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری

دوره 1، شماره 3، زمستان 1391، صفحات 26 تا 32

 

عوامل موثر بر انگیزه دانشجویان پرستاری از انتخاب رشته تحصیلی خود            

(یک مطالعه مقطعی)

 

کبری عابدیان ¹، زهره شاه حسینی^1*

 

                                                                                                                                                تاریخ وصول: 23/1/91    تاریخ پذیرش: 25/4/91

چکیده

زمینه و هدف: تحول در نظام آموزش پزشکی کشور از سیاست های اصلی وزارت بهداشت می باشد. لذا، توجه به انگیزه های درونداد این سیستم در کنار سایر تحولات موجود مطرح است. انتخاب رشته تحصیلی و شغلی از رفتارهایی است که با توجه به انگیزه هایی صورت می گیرد که تقدم و تأخر آن در همه یکسان نیست. لذا، این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر برانگیزه دانشجویان پرستاری از انتخاب رشته تحصیلی خود انجام شد.

 روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی- تحلیلی می باشد. نمونه های پژوهش شامل139دانشجوی پرستاری ترم یک شاغل به تحصیل در دانشکده های دولتی پرستاری و مامایی شهرهای استان مازندران در سال تحصیلی 90-89 بودند که به روش سر شماری انتخاب شدند. ابزار گرد آوری داده ها، پرسش نامه دو قسمتی بود که بخش اول آن شامل: اطلاعات دموگرافیکو، بخش دوم مشتمل بر 19 سئوال در طیف لیکرت سه درجه ای بود که در سه حیطه: انگیزه فردی، انگیزه اجتماعی و انگیزه حرفه ای،  هدف مشارکت کنندگان را از انتخاب رشته پرستاری بررسی نمود.

یافته‌ها: میانگین سنی مشارکت کنندگان 05/1±32/19 سال (24-18 سال) بود. 70نفر  (4/50 درصد) از نمونه ها را دختران و بقیه را پسران تشکیل دادند.این مطالعه نشان دادکه اکثریت مشارکت کنندگان "فرصتی برای کسب مدارک عالی تحصیلی" را به عنوان بالاترین انگیزه خود از انتخاب رشته پرستاری بیان نمودند. هم چنین دانشجویان پسر و دختر به ترتیب " محتوای علمی رشته پرستاری" و "کسب موقعیت  شغلی" را به عنوان اولویت دوم خود برای انتخاب رشته پرستاری، ذکر نمودند.

بحث و نتیجه گیری: با توجه به این که  عوامل مرتبط با انگیزه های فردی در مقایسه با سایر عوامل، در انتخاب رشته پرستاری موٌثرتر می باشند، لذا، به نظر می رسد که نتایج حاصل از این تحقیق می تواند، برای استادان مشاور دانشجویان پرستاری در شناسایی علایق و انگیزه های ادامه تحصیل آنان و راهنمایی بهتر دانش آموزان در انتخاب آگاهانه رشته پرستاری توسط مشاوران مدرسه موثر باشد.

واژگان کلیدی: انگیزه، انتخاب رشته، انتخاب شغل، دانشجویان پرستاری.

 

 

 

[1]

مقدمه

انگیزه، عامل انجام بسیاری از فعالیت ها، از جمله، یادگیری است. به عبارتی، در پشت پرده رفتارها انگیزه وجود دارد. در واقع انگیزه آن چیزی است که به یادگیرنده انرژی می دهد و   فعالیت های او را هدایت می کند. انگیزه تحصیلی یکی از ملزومات یادگیری به حساب می آید و عاملی است که در حفظ تداوم آن به یادگیرنده کمک می کند(1). انتخاب رشته تحصیلی و شغل به عنوان یکی از مهم ترین تصمیمات هر فرد در طول زندگی اش مطرح است. با انتخاب یک شغل، فرد باید هزینه و وقت زیادی را صرف آموزش حرفه اش بنماید. از طرفی   بررسی های به عمل آمده، نشان داده است که بعد از اتمام تحصیل معمولاً تغییر حرفه در برخی از رشته ها به ندرت و با صرف هزینه و وقت زیادی امکان پذیر هست، از این رو انتخاب رشته تحصیلی دانشگاهی باید با دقت و تأمل بیشتری انجام شود(2). از سوی دیگر فراگیران با  انگیزه تحصیلی قوی تر، فعالیت های آموزشی بیشتری را می پذیرند، تکالیف درسی بیشتری را  انجام می دهند و در نتیجه موفقیت بیشتری را کسب می کنند(1). در این میان، انتخاب رشته های  دانشگاهی و خصوصاً رشته های مرتبط با علوم پزشکی از جمله پرستاری که با سلامت انسان ها مرتبط می باشد، باید با دقت بیشتری انجام شود. چرا که علاقه مندی به حرفه یکی از                     پیش شرط های ارایه خدمات با کیفیت مناسب به مددجویان        می باشد.

مطالعات انجام شده نشان می دهد که انتخاب حرفه پرستاری تحت تاثیر عواملی چون: تمایل به کمک و مراقبت از دیگران،کسب فرصت های شغلی مناسب، کسب موقعیت اجتماعی، کسب در آمد، نفوذ و تاثیر اطرافیان، تجربه مراقبت از یکی از نزدیکان، وجود فردی از نزدیکان در این حرفه  و یا تجربه بستری شدن اقوام و یا دوستان در بیمارستان می باشد (15-3). براساس جست و جوهای محققان، مطالعات انجام شده در داخل کشور عمدتا  به بررسی چالش های حرفه پرستاری دربین دانشجویان و یا فارغ التحصیلان این رشته اشاره       نموده اند. نتایج نشان می دهد که از دیدگاه این افراد، کمبود پرسنل پرستاری در بیمارستان ها، عدم رضایت شغلی، ناکافی بودن محتوای درسی این حرفه، فقدان پایگاه مثبت اجتماعی پرستاران، ناهماهنگی واقعیت با تصورات اولیه، نامناسب بودن محیط کار بالینی و پایین بودن میزان حقوق و دستمزد پرستاران به عنوان بزرگ ترین مشکلات موجود در این رشته و از دلایل عمده انصراف افراد از این حرفه می باشد(17،16).

از میان مطالعات اندکی که به عوامل موثر بر ورود به این حرفه  در کشور انجام شده است، می توان، به نتایج مطالعه عباس زاده و همکاران اشاره نمود که نشان می دهد که موثرترین عامل در انتخاب رشته پرستاری،"علاقه به کمک به مردم" و کمترین تاثیر مربوط به "تجربه کار درمانی قبل از اشتغال به تحصیل"می باشد. این مطالعه از عوامل فردی و حرفه ای در مقایسه با عوامل محیطی به عنوان مهم ترین انگیزه های دانشجویان از انتخاب رشته پرستاری نام می برد(18). در مطالعه دیگری نشان داده شده است که در مقایسه با انگیزه های بیرونی، عوامل مربوط به انگیزه های درونی، اهمیت بیشتری در انتخاب رشته پرستاری داشته است(19). ادیب حاج باقری و دیانتی نیز در مطالعه خود با یک سوال چند گزینه ای به بررسی تناسب شخصیت دانشجویان با این رشته می پردازد (20).

با توجه به اهمیت اطلاع از عوامل موثر بر انتخاب رشته، تغییر در عوامل یادشده در گذر زمان و در  بسترهای متفاوت اجتماعی و فرهنگی(22،21). این تحقیق با هدف تعیین عوامل موٌثر بر انگیزه ی دانشجویان از انتخاب رشته پرستاری انجام شده است. انتظار می رود نتایج این مطالعه بتواند، در امر برنامه ریزی و انتخاب رشته دانشجویان، ارائه بازخوردهای مناسب به       هسته های مشاوره دانشجویان و هدایت تحصیلی دانش آموزان  به منظور برنامه ریزی دقیق و مشاوره های موثر، کمک نماید.

 روش بررسی

پژوهش حاضر، مطالعه ای مقطعی می باشد که به بررسی انگیزه

 دانشجویان پرستاری از انتخاب این رشته می پردازد. از  مجموع 163دانشجوی ترم یک پرستاری در دانشکده های دولتی پرستاری و مامایی شهرهای ساری، آمل، بابل و رامسر، تحت پوشش دو دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل، 139 نفربه سوٌالات پرسش نامه پاسخ دادند (میزان پاسخ گویی: 84 درصد). انتخاب نمونه به صورت سرشماری و در سال تحصیلی 90-89 صورت گرفت. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه دوقسمتی بود که به صورت خود گزارش دهی تکمیل گردید. بخش اول، شامل: اطلاعاتی نظیر: سن، جنس، وضعیت تاهل            مشارکت کنندگان، علاقه مندی به حرفه پرستاری و آگاهی از شرح وظایف شغلی خود در آینده و تحصیلات و شغل والدین بود. هم چنین، بخش دوم پرسش نامه مشتمل بر 19 سئوال در طیف لیکرت سه درجه ای ( 3=مهم ، 2=نسبتا مهم و 1=کم اهمیت) بود که در سه حیطه انگیزه فردی، انگیزه اجتماعی و انگیزه حرفه ای هدف مشارکت کنندگان را از انتخاب رشته پرستاری بررسی نمود. محتوی پرسش نامه اولیه با مروری بر مطالعات مرتبط موجود، طراحی و سپس طی سه نشست با گروهی از متخصصان حرفه پرستاری و صاحب نظران در      ابزار سازی مورد تایید نهایی قرار گرفت. اعتبار پرسش نامه از نظر صوری و محتوا توسط نظرسنجی از 10 نفر از اعضای هیاٌت علمی دانشگاه مطابق با شاخص والتز و باسل (24و23) از نظر مربوط بودن سؤالات، واضح بودن و ساده بودن سؤالات مورد بررسی قرار گرفت و پایایی آن از طریق مطالعه پایلوت بر روی 15 نفر از دانشجویان جدیدالورود پرستاری با استفاده از تعیین ضریب آلفاکرونباخ 81/0 مورد تأیید قرار گرفت. پژوهشگر پس از کسب مجوزهای لازم از اداره آموزش دانشکده های مورد مطالعه و استاد مربوطه، در یکی از کلاس های درس  علوم پایه دانشجویان حاضر و پس از معرفی خود، بیان اهداف پژوهش، داوطلبانه بودن شرکت در مطالعه و  حفظ محرمانه ماندن اطلاعات از کلیه دانشجویان علاقه مند به شرکت در مطالعه، دعوت به همکاری نمود. داده ها پس از گرد آوری اطلاعات، با استفاده از بسته آماری برای علوم اجتماعی^[2]، نسخه 16، آمارهای توصیفی (توزیع فراوانی و میانگین) و آزمون کای اسکویر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها

میانگین و انحراف معیار سنی مشارکت کنندگان 05/1±32/19 سال (24-18 سال) بود.70 نفر (4/50 درصد) از نمونه ها را دختران و بقیه را پسران تشکیل دادند. 125 نفر (9/89 درصد) از نمونه ها، مجرد و بقیه متأهل بودند. هم چنین اکثریت (1/87 درصد) افراد شرکت کننده در پژوهش، غیر شاغل بودند. جدول شماره1 توزیع فراوانی پاسخ نمونه ها را به سوٌالات انگیزه در طیف لیکرت سه درجه ای نشان می دهد. جدول شماره یک نشان  می دهد که اکثریت مشارکت کنندگان"فرصتی برای کسب مدارک عالی تحصیلی" را به عنوان بالاترین انگیزه خود از انتخاب رشته پرستاری بیان نمودند. یافته های این مطالعه  نشان می دهد که در حالی که دانشجویان پسر "فرصتی برای کسب مدارک عالی تحصیلی" و "محتوای علمی رشته پرستاری" را به عنوان دو اولویت اول خود، نام برده اند، در دانشجویان دختر این دو اولویت به ترتیب مربوط به "کسب مدارک عالی تحصیلی" و "کسب موقعیت شغلی" بود (جدول شماره 2). در این مطالعه اکثریت (1/87 درصد) دانشجویان بیان نمودند که به حرفه خود علاقه مندند و 7/87 درصد از       مشارکت کنندگان نیز اظهار نمودند که از شرح وظایف شغلی خود در آینده مطلع می باشند که تفاوت معنادار آماری میان دختران و پسران در این موارد وجود نداشت (05/0

 

جدول(1):  توزیع فراوانی پاسخ دانشجویان پرستاری دانشکده پرستاری و مامایی استان مازندران در مورد انگیزه ورود به رشته در سال 90- 1389

انگیزه	مهم(درصد)	نسبتا مهم(درصد) (درصد)	کم اهمیت (درصد)
فرصتی برای کسب مدارک عالی تحصیلی	59%	5/34%	5/6%
کسب موقعیت شغلی	9/48%	41%	1/10%
اعتبار رشته پرستاری در میان رشته های دانشگاهی	3/45%	4/42%	2/12%
تشویق والدین	3/45%	3/40%	4/14%
علاقه مندی به تحصیل در محل زندگی والدین	3/45%	7/31%	23%
محتوای علمی رشته پرستاری	6/44%	2/43%	2/12%
کمک به هم نوع	9/43%	5/34%	6/21%
فرصت و امکاناتی برای تحقیقات علمی	4/42%	4/42%	1/15%
علاقه مندی به رشته پرستاری	41%	5/47%	5/11%
جایگاه مناسب رشته پرستاری در جامعه	41%	2/43%	8/15%
محتوای عملی رشته پرستاری	36%	46%	18%
فرصتی برای کسب درآمد	36%	9/43%	1/20%
تشویق مشاور مدرسه	3/35%	1/38%	6/26%
تحصیل یکی از نزدیکان در رشته پرستاری	2/30%	36%	8/33%
برحسب نمره کنکور	8/28%	2/48%	23%
تشویق رسانه های عمومی	8/28%	4/37%	8/33%
کوتاه بودن طول دوره تحصیل	6/26%	46%	3/27%
تشویق همسالان	9/25%	6/39%	5/34%
تجربه بستری شدن اقوام و یا دوستان در بیمارستان	7/23%	41%	3/35%

 

 

 

 

 

جدول(2): میانگین و انحراف معیار (به درصد)نمرات انگیزه دانشجویان از انتخاب رشته پرستاری در استان مازندران در سال 90- 1389به تفکیک جنس

ردیف	انگیزه	پسر		انگیزه	دختر
		میانگین(%)	انحراف معیار(%)		میانگین(%)	انحراف معیار(%)
1	فرصتی برای کسب مدارک عالی تحصیلی	60/82	18/2	فرصتی برای کسب مدارک عالی تحصیلی	71/85	93/1
2	محتوای علمی رشته پرستاری	67/80	01/2	کسب موقعیت شغلی	23/85	09/2
3	جایگاه مناسب رشته پرستاری در جامعه	22/79	22/2	اعتبار رشته پرستاری در میان      رشته های دانشگاهی	61/77	25/2
4	تشویق والدین	22/79	22/2	فرصت و امکاناتی برای تحقیقات علمی	66/76	43/2
5	اعتبار رشته پرستاری در میان رشته های دانشگاهی	77/77	33/2	کمک به هم نوع	19/76	67/2
6	فرصت و امکاناتی برای تحقیقات علمی	87/74	31/2	فرصتی برای کسب درآمد	19/76	41/2
7	کسب موقعیت شغلی	91/73	20/2	علاقه مندی به رشته پرستاری	23/75	24/2
8	محتوای عملی رشته پرستاری	91/73	12/2	علاقه مندی به تحصیل در محل زندگی والدین	76/74	62/2
9	علاقه مندی به تحصیل در محل زندگی والدین	43/73	71/2	جایگاه مناسب رشته پرستاری در جامعه	76/74	50/2
10	علاقه مندی به رشته پرستاری	77/72	18/2	تشویق والدین	76/74	50/2
11	کمک به هم نوع	98/71	53/2	محتوای عملی رشته پرستاری	28/74	48/2
12	تشویق مشاوران مدرسه	56/69	53/2	برحسب نمره کنکور	90/71	38/2
13	کوتاه بودن طول دوره تحصیل	59/68	34/2	محتوای علمی رشته پرستاری	42/71	61/2
14	فرصتی برای کسب درآمد	63/67	42/2	تشویق مشاوران مدرسه	52/69	70/2
15	تشویق رسانه های عمومی	18/66	52/2	تحصیل یکی از نزدیکان در رشته پرستاری	04/69	74/2
16	تجربه بستری شدن اقوام و یا دوستان در بیمارستان	21/65	52/2	کوتاه بودن طول دوره تحصیل	28/64	55/2
17	برحسب نمره کنکور	21/65	38/2	تشویق رسانه های عمومی	80/63	76/2
18	تحصیل یکی از نزدیکان در رشته پرستاری	83/61	57/2	تشویق هم سالان	38/62	59/2
19	تشویق هم سالان	21/56	58/2	تجربه بستری شدن اقوام و یا دوستان در بیمارستان	47/60	55/2

                                                                                 

بحث و نتیجه گیری

در سال های اخیر در دنیا، تغییرات اساسی در نحوه پذیرش دانشجویان علوم پزشکی رخ داده است، به طوری که هم اکنون به طور گسترده ای پذیرفته شده است که علاوه بر پذیرش دانشجویان متناسب با حرفه از هر نظر، شایسته است داوطلبان رشته های دانشگاهی نیز با آگاهی و بصیرت کامل به انتخاب دست بزنند(2). با توجه به فرآیند متمرکز جذب دانشجویان از طریق کنکور سراسری، یافته های مطالعه انجام شده، در بین دانشجویان چهار دانشکده پرستاری و مامایی استان مازندران که از سراسر کشور در این مراکز پذیرفته شده اند، می تواند، تا حدودی انعکاسی از نظرات دانشجویان با فرهنگ ها و     قومیت های مختلف باشد. گرچه تعدادی از یافته های این مطالعه، هم سو با سایر مطالعات انجام شده،می تواند تصویری از عوامل موثر بر انتخاب رشته پرستاری را نشان دهد، ولی باید آور شد که تفاوت در نتایج مطالعات انجام شده در داخل و خارج از کشور، را باید ناشی از تفاوت فرهنگ ها، جایگاه متفاوت حرفه در جوامع مختلف و اختلاف در پرسش نامه های مورد استفاده دانست.

دانشجویان شرکت کننده در این مطالعه، "فرصتی برا ی کسب مدارک عالی تحصیلی" را مهم ترین دلیل انتخاب رشته پرستاری دانسته اند. این نتیجه هم سو با یافته های        مطالعه ای (20) می باشد که نشان می دهد که اکثر دانشجویان پرستاری،  انگیزه "ورود به دانشگاه" و "تصور ادامه تحصیل در رشته پزشکی" را به عنوان بیشترین عوامل موثر بر انتخاب رشته نام برده اند. گرچه آموزش، صرف نظر از رسمی یا        غیر رسمی بودن آن، از اهداف توسعه هزاره می باشد (25) و در طی سال های پس از انقلاب اسلامی ایران، رشد فزاینده ای در ارتقاء سطح دانش اکادمیک جامعه و تربیت نیروی انسانی ماهر برداشته است و زنان در این میان، سعی  و تلاش بیشتری برای افزایش سطح دانش و معلومات خود و کسب مشاغل اجتماعی نموده اند (26)، ولیکن آن چه که باید مورد توجه قرار داد، این است که در حرفه های وابسته به گروه پزشکی که مستلزم ارائه خدمت به نیازمندان جامعه می باشد، زمانی این انگیزه می تواند، ارزشمند باشد که در کنار، و حتی موخّر بر، سایر عوامل موثر بر انتخاب این رشته ها وجود داشته باشد. در غیر این صورت      می توان انتظار داشت که هزینه های کلانی از بودجه عمومی صرف ارتقای سطح دانش آکادمیک افراد شود، بدون آن که انتظار داشته باشیم که درآینده شاهد افرادی با انگیزه های قوی برای ارائه خدمات درمانی و مراقبتی موثری برای مددجویان باشیم.

یافته های مطالعه حاضر مبنی بر اولویت انگیزه"کمک به     هم نوع" از دیدگاه دانشجویان دختر در مقایسه با پسران، هم سو با یافته مطالعه ای می باشد که نشان می دهد که   حرفه ی پرستاری یکی از مشاغلی می باشد که به سبب نیازمندی به افراد اجتماعی و سرشار از عواطف انسانی زمینه مساعدی را برای جذب بیشتر فارغ التحصیلان زن فراهم می سازد، به نحوی که پرستاری را صرفا حرفه ای زنانه تلقی می نماید       (27). لذا، بنابر ضرورت های جوامع امروزی و خصوصاّ با توجه به بافت فرهنگی مذهبی کشور و تاکید مسئولان بر اجرای طرح انطباق در مراکز درمانی، به نظر می رسد که جامعه همگام با نیاز به زنان پرستاران، به پرستاران مرد با انگیزه های قوی و علاقه مند به حرفه، نیاز دارد. به منظور تحقق هدف یاد شده، شایسته است، در کنار فرهنگ سازی مناسب برای تفهیم ضرورت وجود پرستاران مرد در جامعه، هسته های مشاوره و هدایت تحصیلی در مدارس، به فراهم نمودن بسترهای لازم برای جذب داوطلبان پسر علاقه مند به حرفه پرستاری کمک نمایند.

نتایج این تحقیق در راستای تحقیقات قبلی(14و13)، نشان     می دهد که علاقه مندی به رشته پرستاری به عنوان یکی از انگیزه های اصلی انتخاب  مطرح می باشد. گرچه در سایر مطالعات بیان شده است که پرستاری اولین انتخاب دانشجویان به هنگام انتخاب رشته تحصیلی در بدو ورود به دانشگاهها        نمی باشد (28). به نظر می رسد که برنامه ریزی های آموزشی در محیط های تئوری و بالینی باید به نحوی هدایت شود که در جهت تقویت پتانسیل موجود در زمینه علاقه مندی دانشجویان    جدید الورود به حرفه، به نحو مقتضی استفاده شود. وگرنه،    چنان چه برخی از مطالعات نشان داده اند، می توان، شاهدکم رنگ تر شدن انگیزه های دانشجویان در طی                  سال های تحصیلی بود(17و16).

     براساس یافته های این پژوهش، تشویق والدین می تواند، یکی از مشوق های اساسی در هدایت دانش آموزان در انتخاب رشته تحصیلی باشد که هم سو بایافته های دیگران(29،15)  می باشد.این در حالی است که علی رغم نقش مهم مدارس در هدایت دانش آموزان در انتخاب رشته تحصیلی(28)، مطالعه حاضر نشان دادکه تشویق مشاوران مدرسه به عنوان یکی از چند انگیزه انتخابی در انتخاب رشته پرستاری می باشد. لذا، به نظر می رسد که ارتقاء سطح مشاوره تحصیلی در مدارس و دعوت از پرستاران موفق در جامعه برای آشنا نمودن دانش آموزان با حرفه پرستاری و اهمیت آن می تواند، به اصلاح و روند گزینش دانشجو در کشور کمک نماید. هم چنین یافته های این مطالعه می تواند برای پژوهشگران این حیطه، موضوعاتی برای تحقیق فراهم آورد. 

 از محدودیت های مطالعه ی حاضر این که، یافته های این مطالعه، مبتنی بر نظر سنجی از دانشجویان پرستاری با     استفاده های از ابزارهای کمّی بوده است .برای رفع این محدودیت، پیشنهاد می شود که در مطالعات آینده با انجام مصاحبه های فردی و گروهی به یافته ها یی با عمق و غنای بیشتر در خصوص عوامل موثر بر انتخاب رشته، دست یافت.   هم چنین پیشنهاد می گردد، با مطالعه ای جامع از          پرسش نامه های متفاوت مورد استفاده در تحقیقات، در کنار یافته های حاصل از مطالعه کیفی، به طراحی ابزاری متناسب با فرهنگ ایرانی برای بررسی عوامل موثر بر انتخاب رشته پرستاری،  دست یافت.

تشکر و قدردانی

از شورای محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران به جهت تصویب طرح به شماره9-88-H به تاریخ 11/9/1388 و حمایت مالی از پژوهش انجام شده و از تمامی دانشجویان پرستاری که با صبر و حوصله پرسش نامه‌ها را تکمیل نموده‌اند، نهایت تشکر را داریم.

 

 

 

 

 

References

 

 

1. Seif AA. Learning Psychology. 2010; 10th Edition. Tehran, Doran Publication:120-125. [Persian]
2. Rice CD, Glaros AG, Shouman R, Hlavacek M. Career Choice and occupational  perception in accelerated option and traditional dental students. Journal of Dental Education. 1999 ; 63 (4): 354-358.
3. Sadler JJ. Who wants to be a nurse: motivation of the new generation. Journal of Professional Nursing. 2003; 19(3): 173-175.
4. Zysberg L, Berry DM. Gender and students’ vocational choices in entering the field of nursing. Nursing Outlook. 2005; 53(4): 193-198.
5. Miers ME, Rickaby CE, Pollard KC. Career choices in health care: Is nursing a special   case? A content analysis of survey data. International Journal of Nursing Studies. 2007; 44(7): 1196-1209.
6. Larsen PD, McGill JS, Palmer SJ. Factors influencing career decisions: perspectives of nursing students in three types of programs. Journal of Nursing Education. 2003; 42 (4), 168–173.
7. Beck CT. The experience of choosing nursing as a career. Journal of  Nursing Education. 2000; 39 (7), 320–322.
8. Boughn S.Why women and men choose nursing. Nursing and Health Care  Perspectives. 2001;22 (1): 14–19.
9. Rognstad MK. Recruitment to and motivation for nursing education and the nursing     profession. Journal of  Nursing Education. 2002; 41 (7): 321–325.
10. Ditommaso E, Rheaume A, Woodside R, Gautreau G. Why students choose nursing: a decade ago, most nursing students said that they chose nursing because they wanted to care for people and help others. Are those desires still true today? The Canadian  Nurse. 2003; 99 (5): 25–29.
11. Hoke JL. Promoting nursing as a career choice. Nursing Economic.  2006; 24 (2): 94–100.
12. Seago JA, Spetz J, Alvarado A, Keane D, Grumbach K. The nursing shortage: is it really about image? Journal of  Healthcare Management. 2006; 51 (2): 96–108.
13. Mooney M, Glacken M, O’Brien F.. Choosing nursing as a career: A qualitative  study. Nursing Education  Today.  2008; 28 (3): 385–392.
14. Cho SH, Jung SY, Jang S.Who enters nursing schools and why do they choose nursing? A comparison with female non-nursing students using longitudinal data. Nursing Education  Today.  2010; 30 (2): 180 -186.
15. Grainger P, Bolan C.Perceptions of nursing as a career choice of students in the   Baccalaureate nursing program. Nursing Education  Today. 2006; 26(1): 38-44.
16. Farsi Z, Dehghan-Nayeri N, Negarandeh R, Broomand S.Nursing profession in Iran: an overview of opportunities and challenges. Japan Journal of Nursing Science. 2010; 7(1): 9-18.
17. Joolaee S, Mehrdad N, Bohrani N. A Survey on nursing students opinions toward nursing and reasons for giving it up. Iranian Journal of Nursing Research.  2006;1(1): 21-28. [Persian]
18. Abbaszadeh A, Borhani F, Mohsenpour M. Factors affecting discipline (Major) choice among newly admitted students of nursing in Kerman university of medical sciences. Iranian Journal of Medical Education. 2011;11(6): 600-608. [Persian] 
19. Dalir Z, Shojaeean Z, Khodabandehloo Z.Survey on the Motivation of Nursing and Midwifery Students toward Their Field of Study Selection- Nursing and Midwifery School-2007. Iranian Journal of Nursing Research. 2011; 6(20):34-51. [Persian]
20. Adib-Hajbaghery M, Dianati M. Undergraduate nursing students' compatibility with the nursing profession. BMC Medical Education 2005; 5(1). [Persian]
21. Mimura C, Griffiths P, Norman I. What motivates people to enter professional nursing? International Journal of Nursing Studies. 2008; 46(5): 603-605.
22. Price S. Future directions for career choice research in nursing: A discussion paper. International Journal of Nursing Studies. 2009; 46(2): 268-276.
23. Waltz C, Bausell RB. Nursing Research: design, Statistics and Computer Analysis;  Philadelphia, FA Davis Company. 1981.
24. Hyrkas K, Appelqvist-Schmidlechner K, Oksa L. Validating on Instrument for  Clinical Supervision using an Expert Panel. International Journal of nursing studies. 2003; 40:619-625.
25. Godlee F, Pakenham-Walsh N, Ncayiyana D, Cohen B, Packer A. Can we  achieve  health information for all by 2015? Lancet. 2004; 364(9430),295-300.
26. Iran National Youth Organization. The Iranian Youth's Situation and Attitude. portal.Javanan.ir/default.aspx [Persian]
27. Evans J. Men nurses: a historical and feminist perspective. Journal of Advanced Nursing.  2004; 47 (3): 321–328.
28. Neilson GR, Jones MC. What predicts the selection of nursing as a career choice in  5th and 6th year school students? Nursing Education Today. 2012; 32(5): 588-593.
29. Borycki E, Samuel P. Recruitment, retention and the battle for continued growth of  nursing. Perspectives. 2001; 25 (4): 19–20.

 

 

---

1. گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی نسیبه، دانشگاه علوم پزشکی مازندران

 ^*(نویسنده مسؤول) [e-mail]  Email:                      

[2].SPSS